Rak kości może rozwijać się zarówno pierwotnie, jak i na skutek przerzutów z innych narządów człowieka. Często daje charakterystyczne objawy, które pozwalają na szybką diagnozę i leczenie. W tym artykule przyjrzymy się tematowi, jak szybko postępuje rak kości, jakie są objawy, rodzaje raka kości oraz jakie są metody leczenia i rokowania.
Co to jest rak kości?
Rak kości to inaczej nowotwór złośliwy kości. Najczęściej jest on skutkiem przerzutów z innych narządów, na przykład po nowotworze piersi, płuc czy prostaty. Zmiany nowotworowe złośliwe, jakie mogą rozwijać się w kościach, są podzielone na 2 grupy:
- zmiany pierwotne, które rozwinęły się bezpośrednio w samej kości,
- zmiany wtórne, które oznaczają przerzuty.
Rak kości postępuje dość szybko, ale jest to głównie uzależnione od rodzaju tej choroby. Dlatego też należy zgłosić się do lekarza niezwłocznie, kiedy ból kości jest nawracający, mocniej odczuwalny w nocy, a środki przeciwbolowe bez recepty już nie pomagają.
Rodzaje raka kości
Rodzaje raka kości zależą od jego umiejscowienia i stanu zaawansowania. Do najczęściej występujących należą:
- Chrzęstniak – ten rodzaj stanowi łagodną postać raka kości. Charakteryzuje się przede wszystkim złamaniami i bólami kości.
- Kostniak – jest to również łagodna forma tej choroby. Przede wszystkim powoduje ból i obrzęk w chrząstkach stawowych.
- Guz olbrzymiokomórkowy – daje dobre rokowania, ale może mieć charakter złośliwy lub łagodny. Przypomina ból, podobny do zapalenia stawów, powoduje uczucie sztywności i wywołuje obrzęki.
- Szkliwiak – ten rak kości pojawia się w okolicach żuchwy. Guz jest najczęściej umiejscowiony w pobliżu twarzy lub szyi.
- Mięsak Ewinga – jest złośliwą postacią nowotworu i charakteryzuje go promieniujący i silny ból kończyn.
- Mięsak kościopochodny – ten rodzaj raka kości jest „ulokowany” najczęściej w stawie kolanowym lub kości ramiennej. To on wywołuje najsilniejszy ból w nocy.
Jak się objawia rak kości?
Bardzo często, w początkowym stadium choroby, rak kości nie daje organizmowi żadnych sygnałów. Lekarze podkreślają, iż na początku jest bezobjawowy, jakby w stanie uśpienia.
Czy rak kości boli?
Pierwszym mocnym sygnałem jest ból i to dość silny. Taki ból ma charakter miejscowy, czyli jest odczuwalny w konkretnym miejscu organizmu. Ale może mieć także charakter promieniujący, czyli rozchodzący na wiele narządów. Chorzy często twierdzą, iż ból, który wywołuje rak kości można określić jako wszechogarniający. I już to świadczy o jego ogromnej dokuczliwości. W początkowym stadium choroby ból pojawia się i znika. Z reguły nasila się przy wysiłku fizycznym, ale także bardzo dokucza w nocy. Niestety, taki ból nie znika, a jego symptomy z czasem się nasilają. Chory ma wrażenie, iż już żadne leki przeciwbolowe nie działają.
Jakie inne objawy pojawiają się wraz z rakiem kości?
- zgrubienia na kościach,
- opuchlizny,
- inne deformacje kości
- słaba tkanka kostna,
- częste złamania kości, nawet bez przyczyny czy dodatkowego bodźca,
- łamanie kości nawet w czasie snu, przy zmianach pozycji,
- nieoczekiwany spadek masy ciała,
- niedokrwistość,
- uczucie mocnego osłabienia organizmu,
- nawracające wysokie gorączki,
- ograniczenie ruchomości stawów, dotkniętych rakiem kości,
- wzrost stężenia wapnia we krwi.
Jeżeli pojawiają się niepokojące objawy, zawsze trzeba zdiagnozować je z lekarzem. I taka konsultacja jest bezwzględnie wskazana, aby podjąć leczenie i w miarę możliwości zahamować rozwoj choroby.
Rak kości – jak szybko postępuje?
Przerzuty, które docierają do kości są bardzo częstym powikłaniem chorób nowotworowych. Rak kości postępuje dość szybko, ale jest to głównie uzależnione od rodzaju tej choroby. Dlatego też należy zgłosić się do lekarza niezwłocznie, kiedy ból kości jest nawracający, mocniej odczuwalny w nocy, a środki przeciwbolowe bez recepty już nie pomagają. Rak kości, będący następstwem przerzutu innego nowotworu jest już z reguły rakiem w zaawansowanym stadium. Dlatego też nie zawsze rokowania są dobre, a szanse na wyleczenie w tych przypadkach maleją.
Średnia przeżywalność w przypadku raka kości, który jest następstwem przerzutów wynosi od 7 do 21 miesięcy. Ale w przypadkach pierwotnego raka kości (czyli nowotworu) ta przeżywalność jest znacznie większa i choroba nie postępuje tak szybko. Pierwotne guzy kości wcześnie wykryte i leczone dają o wiele lepsze rokowania, a około 60% chorych przeżywa do 5 lat.
Jak wygląda rak kości na zdjęciu RTG?
Jedną ze skutecznych form diagnostyki raka kości jest badanie RTG. To technika obrazowania, wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie, bardzo przydatna w diagnostyce układu kostnego. I ta metoda idealnie opiera się na zjawisku różnego pochłaniania promieniowania rentgenowskiego przez różne tkanki. Kości pochłaniają promieniowanie znacznie lepiej niż tkanki miękkie. Diagnostyka obrazowa, do której należą także zdjęcia RTG, jest bardzo pomocna w rozpoznawaniu przerzutów do kości. Podstawowym celem tego badania jest nie tylko potwierdzenie choroby, jaką jest rak kości, ale także ukierunkowanie dalszego leczenia.
Jaki obraz badania RTG potwierdza obecność raka kości? Oto najważniejsze cechy:
- widoczna destrukcja kości,
- ogniska lityczne kości,
- zniszczenie kory kości,
- widoczne zmiany w okostnej,
- odczyny okostnej z blaszkowatymi nawarstwieniami.
Zdjęcie RTG to bardzo ważny element w wykrywaniu raka kości. Ale należy pamiętać, iż ostateczna diagnoza jest zawsze postawiona na podstawie badań histopatologicznych, a badania obrazowe są ich uzupełnieniem.
Leczenie raka kości
Rak kości jest niestety z reguły dość bolesny. Wszelkie działania medyczne mają za zadanie nie tylko walkę z chorobą, ale także przyniesienie choremu ulgi w bólu. Istnieje kilka sposobów leczenia raka kości:
- Leczenie chirurgiczne – ten rodzaj walki z rakiem kości to podstawa leczenia nowotworów kości. Obecnie można już przeprowadzać takie operacje, aby unikać amputacji kończyn. Bardzo często są także usuwane tkanki i mięśnie, otaczające raka.
- Chemioterapia – ta metoda wspomaga leczenie pooperacyjne. Tutaj komórki rakowe są niszczone przez odpowiednią chemię.
- Radioterapia – radioterapia głównie wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie, które jest dostarczane do komórek rakowych, aby spowodować ich obumarcie.
- Przeszczep komórek macierzystych – komórki macierzyste pacjenta są w określony sposób zbierane z jego krwioobiegu i po chemioterapii z powrotem „wtłaczane” do organizmu. Po 4 tygodniach wytwarzają nowe komórki krwi ze szpiku kostnego.
Wybór metody leczenia raka kości jest przede wszystkim uzależniony od rodzaju raka, stadium jego rozwoju i stopnia agresywności, a także od skali rozprzestrzeniania się na inne narządy.
Rokowania w przypadku raka kości
Rokowania w przypadku raka kości zależą przede wszystkim od rodzaju nowotworu, stadium jego rozwoju i stopnia agresywności, a także od skali rozprzestrzeniania się na inne narządy. W przypadku raka kości będącego następstwem przerzutów innych nowotworów, rokowania są gorsze niż w przypadku pierwotnych guzów kości.
Pierwotne guzy kości wcześnie wykryte i leczone dają o wiele lepsze rokowania, a około 60% chorych przeżywa do 5 lat. W przypadku raka kości będącego następstwem przerzutów, średnia przeżywalność wynosi od 7 do 21 miesięcy.
Współczesne metody diagnostyczne raka kości
Nowoczesne metody diagnostyczne raka kości, takie jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny czy scyntygrafia kości, pozwalają na jeszcze precyzyjniejszą diagnozę i lepsze monitorowanie choroby. Dzięki tym technikom możliwe jest również wykrywanie przerzutów do kości na bardzo wczesnym etapie, co zwiększa szanse na wyleczenie.
Podsumowanie
Rak kości jest poważnym schorzeniem, które może występować zarówno pierwotnie, jak i na skutek przerzutów z innych narządów. Wczesne wykrycie, właściwa diagnostyka oraz indywidualnie dobrana terapia są kluczowe dla skutecznego leczenia i dobrych rokowań. Pamiętajmy, że każdy przypadek raka kości jest inny i wymaga indywidualnego podejścia specjalisty. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak silny ból kości, opuchlizna czy złamania, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
